Lương Gross là tổng số tiền lương mà nhân viên được ghi nhận trên hợp đồng lao động trước khi trừ các khoản khấu trừ bắt buộc và tự nguyện. Đây là số tiền mà người sử dụng lao động đồng ý trả cho nhân viên, nhưng chưa bao gồm các khoản bảo hiểm, thuế, và các khoản khấu trừ khác. Bao gồm các khoản khấu trừ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, và các khoản khấu trừ tự nguyện khác như tiết kiệm hưu trí, phí công đoàn, v.v.
Ví dụ: Nếu lương Gross hàng tháng của bạn là 25 triệu VNĐ, thì đây là số tiền mà bạn sẽ nhận được trước khi trừ các khoản khấu trừ.
Lương Net là số tiền thực tế mà nhân viên nhận được sau khi tất cả các khoản khấu trừ bắt buộc và tự nguyện đã được trừ từ lương Gross. Đây là số tiền cuối cùng mà nhân viên thực sự có thể sử dụng cho các chi tiêu cá nhân. Bao gồm lương Gross trừ đi các khoản bảo hiểm bắt buộc (như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp), thuế thu nhập cá nhân, và các khoản khấu trừ tự nguyện (như quỹ hưu trí, phí công đoàn).
Ví dụ: Nếu lương Gross của bạn là 25 triệu VNĐ và sau khi trừ tất cả các khoản khấu trừ, bạn thực nhận 21,927,500 VNĐ, thì đây là lương Net của bạn.
Thuế thu nhập cá nhân là khoản thuế bắt buộc mà bạn phải nộp dựa trên thu nhập hàng tháng. Mức thuế này thay đổi tùy thuộc vào mức thu nhập của bạn và các khoản giảm trừ gia cảnh. Các bậc thuế cao hơn thường áp dụng cho những người có thu nhập cao hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến lương Net. Để tối ưu lương Net, bạn nên tìm hiểu các quy định về thuế và áp dụng các khoản giảm trừ hợp lý.
Các khoản bảo hiểm như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, và bảo hiểm thất nghiệp là các khoản đóng bắt buộc theo quy định pháp luật. Tỷ lệ đóng bảo hiểm được tính dựa trên lương Gross của bạn, và chúng sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến lương Net. Việc nắm rõ tỷ lệ và mức đóng bảo hiểm sẽ giúp bạn dự đoán chính xác hơn số tiền lương Net mà bạn sẽ nhận được.
Ngoài lương chính, các khoản phụ cấp và thưởng cũng góp phần tăng thu nhập của bạn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các khoản phụ cấp và thưởng cũng có thể bị tính vào thu nhập chịu thuế và bảo hiểm, tùy thuộc vào chính sách của doanh nghiệp và quy định của pháp luật. Do đó, để tối ưu lương Net, bạn cần hiểu rõ cơ cấu thu nhập của mình và cách các khoản này được tính toán.
Giảm trừ gia cảnh là một cách hiệu quả để giảm thuế thu nhập cá nhân và tăng lương Net. Nếu bạn có người phụ thuộc (như con cái, cha mẹ già), bạn có thể được giảm trừ một phần thuế thu nhập cá nhân. Điều này sẽ giúp giảm số tiền thuế bạn phải nộp và tăng lương Net thực nhận.
Mỗi doanh nghiệp có chính sách về lương, thưởng, phụ cấp và phúc lợi khác nhau. Chính sách này có thể ảnh hưởng đáng kể đến lương Gross và từ đó ảnh hưởng đến lương Net. Hiểu rõ chính sách của doanh nghiệp sẽ giúp bạn có chiến lược đàm phán lương phù hợp để tối đa hóa lương Net của mình.
Các quy định pháp luật về thuế, bảo hiểm và chính sách tiền lương thường xuyên có sự thay đổi. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến cách tính lương Net của bạn. Do đó, việc cập nhật thông tin pháp luật thường xuyên là điều cần thiết để bảo vệ quyền lợi và tối ưu thu nhập của mình.
Tình trạng hôn nhân và số lượng người phụ thuộc cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến lương Net. Người lao động có tình trạng hôn nhân khác nhau hoặc số lượng người phụ thuộc khác nhau sẽ có các mức giảm trừ thuế khác nhau, từ đó ảnh hưởng đến lương Net. Hiểu rõ các quyền lợi này sẽ giúp bạn tối ưu hóa số tiền thu nhập thực nhận.
Khi nhận lương, bạn thường thấy số tiền thực nhận (lương Net) khác biệt so với lương ghi trên hợp đồng (lương Gross). Để tính toán chính xác lương Net từ lương Gross, hãy làm theo hướng dẫn chi tiết dưới đây.
Lương Net được tính theo công thức sau:
Lương Net = Lương Gross - (Bảo hiểm bắt buộc + Thuế TNCN)
Bảo hiểm bắt buộc của người lao động bao gồm các khoản sau:
Lưu ý: Mức đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) có thể thay đổi dựa vào mức lương tối thiểu vùng. Mức lương tối thiểu cao hơn sẽ làm mức đóng BHTN cao hơn. Do đó, bạn nên kiểm tra khu vực sinh sống để biết mức đóng chính xác.
Thuế TNCN được tính theo công thức:
Thuế TNCN = (Tổng thu nhập - Khoản được miễn - Khoản giảm trừ gia cảnh) x Thuế suất
Mức thuế suất cụ thể (áp dụng 2022):
Giả sử bạn có lương Gross là 25 triệu VNĐ/tháng và bạn có 1 người phụ thuộc. Dưới đây là cách tính lương Net:
Đóng bảo hiểm bắt buộc:
Giảm trừ gia cảnh:
Thu nhập tính thuế:
Tính thuế TNCN:
Lương thực nhận:
Như vậy, từ lương Gross 25 triệu VNĐ, sau khi trừ các khoản bảo hiểm và thuế, bạn sẽ thực nhận 21,927,500 VNĐ mỗi tháng.
Hiểu rõ sự khác biệt giữa lương Gross và lương Net là điều cần thiết để bạn có thể quản lý tài chính cá nhân một cách hiệu quả. Khi thương lượng lương với nhà tuyển dụng, bạn cần rõ ràng về việc bạn đang nói về lương Gross hay lương Net để tránh hiểu lầm và đảm bảo quyền lợi của mình.
Nếu bạn là nhà tuyển dụng, việc minh bạch về lương Gross và lương Net với ứng viên và nhân viên của mình sẽ giúp tạo ra sự tin tưởng và duy trì sự hài lòng trong tổ chức.